De nieuwe Educatieve Maatregel Drugs (EMD) van het CBR is op 1 april in werking getreden, maar wat ging daaraan vooraf? Sjoerd Houwing is deskundige op het gebied van alcohol en drugs in het verkeer en biedt RijschoolPro een kijkje in het ontstaan en de ontwikkeling van zo’n cursus. 

Waarom het juist nu zo belangrijk is om deze educatieve maatregel in het leven te roepen, komt volgens Houwing door de zorgwekkende toename van alcohol- en drugsgebruik in het verkeer. Hoe dat precies te verklaren valt, is volgens de deskundige niet duidelijk. “De stijging van middelengebruik achter het stuur doet zich voor op meerdere vlakken en heeft niets te maken met de mate waarin de politie controleert. Zo zien we bijvoorbeeld dat het alcoholgebruik bij vrouwen in het verkeer sterk is toegenomen. Niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen zie je dat gebeuren.”

Forse stijging

Naar aanleiding van deze zorgwekkende cijfers vond het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat er iets moest gebeuren. “Met verschillende deskundigen zijn we ons toen gaan buigen over de vraag: hoe kunnen we een bijdrage leveren aan de verkeersveiligheid? Je begint met een verkenning van de huidige situatie. Dan volgt er een impactanalyse om te kijken welke scenario’s er mogelijk zijn en welke daarvan de beste zouden kunnen zijn. Vervolgens moet nog bekeken worden wat die scenario’s voor de organisatie en voor de mensen betekenen”, legt Houwing uit.

Wanneer de verschillende scenario’s bekend zijn, moet de hele cursus nog ontwikkeld worden. “Dan ga je er bijvoorbeeld samen met gedragsdeskundigen naar kijken, heb je aandacht voor didactische modellen of onderzoek je hoe het er in andere landen aan toe gaat”, vervolgt de deskundige. In het geval van deze educatieve maatregel was het aan Houwing om daarbij de kaders te bewaken: is het effectief en is het uitvoerbaar?

Pilot

Een pilot is dan het enige dat nog rest. “We hebben een pilot van de maatregel gedraaid met drie verschillende doelgroepen: mensen die wel eens onder invloed van drugs hebben gereden, potentiële trainers die vanuit hun vakgebied naar de cursus kunnen kijken en een aantal deskundigen die de gegeven informatie beoordelen. Op basis daarvan is de uiteindelijke EMD tot stand gekomen.”

Waar Houwing vooral erg trots op is, is dat de cursus op taalniveau B1 is ontwikkeld en dat het is voorzien van visualisaties. Op deze manier is de cursus ook toegankelijk voor mensen met bijvoorbeeld een licht verstandelijke beperking. “Er zijn mensen die op taal gericht zijn en mensen die juist beeldend ingesteld zijn. Je wil beiden goed bedienen”, vervolgt Houwing. Deze verbetering qua taal en beeld wordt binnenkort ook op alle andere educatieve maatregelen toegepast.

(Tekst gaat verder onder foto)

De informatie uit de cursus moet ook preventief met weggebruikers worden gedeeld, vindt Houwing. Foto: Else van Andel/RijschoolPro

Beleven is voorkomen

De informatie die tijdens de cursus wordt verstrekt, vindt Houwing te belangrijk om niet ook preventief met andere verkeersdeelnemers te delen. Om die reden werd onlangs een autowrak op verschillende CBR-locaties geplaatst, waarin jongeren door middel van een VR-bril konden ervaren hoe het is om onder invloed te rijden. De VR-experience van Young Responsible Drivers trok veel bekijks. Hoewel sommige jongeren soms ietwat laconiek reageerden op de testrit in de simulator, had de experience wel het gewenste effect. Zo vroeg een 16-jarige jongen, die bij het CBR in Barendrecht plaatsnam in de simulator, zich van tevoren af: “Als ik deze rit nu goed kan rijden, mag ik dan voortaan ook onder invloed van paddo’s achter het stuur?” Na afloop van de rit, leek hij toch onder de indruk te zijn. “Ik had niet eens meer door wat links en rechts was. Ik snapte überhaupt niet wat ik aan het doen was, dus ik ga het niet in het echt uitproberen.”

(Tekst gaat verder onder de foto)

Door de ogen van de VR-bril: rijden onder invloed van paddo’s. Foto: Else van Andel/RijschoolPro

Persoonlijke missie

Naast dat rijden onder invloed kan leiden tot ernstige ongevallen, beseffen mensen zich volgens Houwing niet welke gevolgen er nog meer aan alcohol- en drugsgebruik in het verkeer kleven. “Niet alleen staat je rijbewijs op het spel en kosten zo’n educatieve maatregel en eventuele schade je veel geld. Die schade wordt ook nog eens niet vergoed, ook niet wanneer je bijvoorbeeld enkel de toegestane hoeveelheid alcohol hebt genuttigd. Daarnaast worden mensen soms uit hun verzekering gezet of raken zelfs hun baan kwijt omdat ze niet meer mogen autorijden.”

Houwing sluit het gesprek af met een waardevol leermoment. “Hoeveel glazen haal je uit een fles wijn?”, vraagt hij. “Dat is één van de belangrijkste eyeopeners tijdens de cursus. Mensen denken namelijk vaak dat ze maar één wijntje hebben gedronken, terwijl dat er dan eigenlijk veel meer blijken te zijn. Een standaard glas wijn bevat namelijk 10 centiliter, waardoor je gemiddeld 7,5 glas uit een fles kunt halen, legt hij uit. “Vaak halen mensen maar 4 tot 6 glazen uit een fles, waardoor ze ongemerkt meer alcohol drinken dan dat de bedoeling was. Ook telt voor vrouwen ieder glas als 0,3 promille, terwijl dat voor een man als 0,2 geldt. Als vrouw drink je dus sneller te veel.”

Veel weggebruikers kennen dit soort feitjes niet, waardoor ze ook onbewust onder invloed de weg op kunnen gaan. Het is dan ook Houwings persoonlijke missie om dit soort informatie met zoveel mogelijk mensen te delen. “Drank en drugs maken je overmoedig en men is zich nog niet genoeg bewust van de effecten en gevolgen.”

Bron: https://www.rijschoolpro.nl/verkeerskunde/2023/04/05/drugs-en-alcohol-maken-je-overmoedig/